مقام معظم رهبرى
آیا زنى که حقوقبگیر است و از مال شوهر جدایى ندارد، باید جدا خمس بدهد یا در مازاد بر نیاز زندگى مشترک، دادن خمس کفایت مىکند؟ هر یک از زن و شوهر سال خمسى مستقلى به حسب درآمد سالانه خویش دارند و بر هر کدام واجب است که خمس باقیمانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پایان سال خمسى خود بپردازد. اگر قبل از رسیدن سر سال خمسى، پولى را به عنوان پیشپرداخت دریافت کنیم و نیمى از کارى که باید انجام دهیم قبل از سر سال خمسى و نیمى دیگر پس از آن (در سال خمسى جدید) انجام شود، آیا پرداخت خمس کل پیشپرداخت واجب است؟ مقدارى که در مقابل آن کار انجام گرفته است، پرداخت خمس آن مقدار واجب است. حکم خمس زمینى که 20 سال قبل با قیمت پایین خریدارى شده و تاکنون ـ که قیمت آن حدود 2000 برابر شده ـ خمس آن پرداخت نشده چیست؟ خمس مبلغ پرداختى بابت قیمت زمین را ضامن است و با فرض تفاوت چشمگیر نسبت به قیمت فعلى، احوط مصالحه در مقدار تفاوت قیمت است. شخصى با سرمایهاى که خمس آن را پرداخت کرده، یک مرکز شغلى ایجاد کرده و ماهانه درآمدى دریافت مىکند. وضع شخصىاش بدین صورت است که هم خودش به دیگران بدهکار است و هم از دیگران طلبى دارد و خانه مستقل ندارد. به دیگران کمک مالى بلاعوض هم دارد. آیا به درآمد ماهانهاش خمس تعلق مىگیرد؟ سودى که از سرمایه مخمّس او حاصل مىشود چنانچه پس از صرف در هزینههاى لازم زندگى و صرف در خیرات و صدقات، سر سال خمسى اضافه بیاید و پسانداز شود، مقدار پسانداز شده خمس دارد. بدهکاریهایى که دارد اگر در رابطه با کسب اوست از سود کم مىشود و اگر در رابطه با خرید لوازم زندگى در همان سال باشد از درآمد او کسر مىشود و اگر مربوط به سالهاى قبل باشد نمىتواند کسر کند و طلبهایى که از مردم دارد اگر وصولشدنى است باید سر سال خمسى تخمیس کند، و إلاّ هر وقت وصول شد باید خمس آن را بدهد. بنده براى خرید سیمکارت تلفن همراه پول واریز نمودهام و سال مالى بنده نیز نزدیک است، آیا براى وجه واریزى که فعلاً سیمکارت را تحویل نگرفتهام خمس تعلق مىگیرد یا نه؟ اگر از درآمد بین سال واریز شده و مبلغ مزبور به عنوان خرید بکار رفته (نه به عنوان سرمایهگذارى) و مورد نیاز و مطابق با شأن عرفى باشد، خمس ندارد. آیت اللّه العظمى مکارم شیرازى
بعضى از اشخاص که از اوّل عمرشان حساب و کتابى نسبت به خمس ندارند و با همین وضع به حجّ تمتّع و عمره مفرده مىروند، حج اینها چه حکمى دارد؟ در صورتى که پول قربانى و احرام آنها از آن نباشد صحیح است و إلاّ اشکال دارد و در هر حال، گناه کرده است. علما مىگویند انسان باید حساب سال داشته باشد، اگر کسى درآمد او کمتر از مخارجش باشد باز هم واجب است حساب سال داشته باشد؟ منظور علما نیز کسى است که درآمد اضافى و پسانداز داشته باشد نه کسى که درآمد اضافى و پساندازى نداشته باشد. آیا مردم مىتوانند مالیاتى که به دولت اسلامى پرداخت مىنمایند را بابت خمس حساب نمایند؟ مالیات شبیه سایر هزینههاست و جزء هزینه سال محسوب مىشود و بابت خمس محسوب نمىشود. حقیر در خرید و فروش عمده سبزى و باربرى با یک ماشین با چند نفر شریک هستم، یکى از آنها برادرم است که در پرداخت خمس کوتاهى مىکند، موقعیّت ما هم طورى است که کنار زدن او از شراکت نه از نظر فامیلى و نه از نظر وضع شغلى در محل به صلاح ما نیست، تکلیف من چیست؟ ما به شما اجازه مىدهیم که خمس خود را بدهید و نسبت به سهم خود تصرّف کنید و سعى کنید برادرتان را نیز امر به معروف کنید. آیا لازم است که هر مقلّدى خمس اموالش را به مرجع تقلید خودش بدهد؟ اعطاى خمس به مرجع مقلّد در صورتى لازم است که معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم مىداند مصرف مىکنند و نیز در صورتى که مرجع به عنوان حکم حاکم از مقلّدین خمس را طلب کند، لازم است. در غیر این دو صورت مىتوان به نظر مجتهدین دیگر مصرف کرد. اگر میّتى مدیون باشد و خمس نیز بدهکار باشد و ترکه، وافى به هر دو نباشد، ورثه کدام را مقدّم کنند؟ هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست، احتیاط آن است که آن مال را میان هر دو طلبکار تقسیم کنند. کسى که حساب سالانه جهت تعیین خمس قرار داده باشد و به منازل کسانى که وجوه شرعى خود را نمىپردازند به میهمانى برود و از غذاى آنها استفاده کند یا با آب منزل آنها وضو بگیرد و در منزل آنها نماز به جا آورد، چه صورتى دارد؟ هرگاه یقین داشته باشد که مال خمس در آن خانه یا غذا وجود دارد، تصرّف در آن جایز نیست؛ مگر اینکه از حاکم شرع اجازه بگیرد. آیا کسى که در خانه پدرى زندگى مىکند باید خمس بدهد؟ اگر درآمد اضافى دارد باید خمس بدهد. آیت اللّه سیستانى
مقدارى دیسکهاى مذهبى براى فروش تهیه کردهام و چند روزى است که به سال خمسى رسیدهام، با توجه به اینکه هیچ یک از این دیسکها را نتوانستهام بفروشم و سودى به دست نیاوردهام آیا باید خمس این دیسکها را پرداخت کنم؟ باید خمس آنها را پرداخت کنید. آیا هزینه ثبتنام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد؟ اگر حج بر او مستقر نبوده خمس دارد.
|
