شعر از میلاد عرفانپور
ما امت حزباللّهیم
دلدادهی روحاللّهیم
ما و همه شب یاد شهادت
ما و همه شب شوق زیارت
ذکر لب ما نام حسین و
نقش دل ما مهر ولایت
با فاطمه همپیمانیم
سرباز علی میمانیم
ما امت حزباللّهیم
دلدادهی روحاللّهیم
***
خیبر شد و دشمن شده حیران
شد غیرت ما فاتح میدان
چشم دل عالم شده روشن
با روشنی خون شهیدان
ما با شهدا میمانیم
در کربوبلا میمانیم
ما امت حزباللّهیم
دلدادهی روحاللّهیم
***
سرگرم پریشانی خویشیم
خوکرده به حیرانی خویشیم
تا رؤیت روی گل نرگس
با یار خراسانی خویشیم
ما بر سر پیمان هستیم
در خیمهی جانان هستیم
ما امت حزباللّهیم
دلدادهی روحاللّهیم
اسرار طواف
یک. درس توحید و یکتا پرستی
حجگزارانی که از دور و نزدیک به مکه مشرف میشوند، در هر شرایطی بر گرد کعبه طواف کرده و آن را محور گردش خود قرار میدهند. این گردش مستمر -که در قالب طواف واجب و برترین عمل مستحب در مسجد الحرام انجام میگیرد- نماد نظام واحد جهان و احدیت پروردگار است: قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ.
گردش پروانه وار بر گرد کعبه، نفی همه ابعاد شرک و اقرار و اعتراف به احدیت ذات اقدس پروردگار است.
منظره طواف -که انسانهایی از نژادهای مختلف، فرهنگ های های گوناگونو شکلهای مختلف همه بر گرد یک نشانه میگردند- حقیقت توحید را تداعی میکند. اگر بنا باشد عینیت توحید در تصویری نشان داده شود، آن نقش «طواف» است. در روایات آمده است:
«کعبه چهار گوش است، چون بیت المعمور چنین است و کعبه برابر با بیت المعمور در آسمان ها ها است، و آن چهار ضلعی است؛ چون عرش دارای چهار ضلع است و بیت المعمور برابر عرش الهی است. عرش الهی نیز چهار گوش است؛ چون کلمات بنیادی دین چهار جمله است: سبحان الله، الحمدلله، لا اله الاالله الله و الله اکبر»( علل شرایع، ج 2، ص 288.
اینکه حقیقت این برابری چیست: آیا مکانی است یا رتبی؛ بسیار سخن دارد؛ ولی ارتباط کعبه و چهار ضلع بودن آن با این چهار جمله، بسیار قابل توجّه است.
«سبحان الله»، نفی هر گونه نقص و کاستی از ذات اقدس الهی است.
«الحمدلله»، انتساب همه ستایش ها ها به خداوند و روا بودن آن برای پروردگار یگانه است.
او صفات جمال را در خود دارد و برای هر گونه ستایش سزاوار است.
«لااله الاالله»، نفی هرمعبود در مرحله توحید نظری است؛ چرا که ذات دارای همه صفات کمال و مبرّا از هر گونه نقص و کاستی، تنها معبود شایستة هستی است و دومی ندارد.
«الله اکبر»، بیان توحید عملی است که گوینده هیچ چیز را از او بزرگتر نمیداند. از این رو مراعات حق او را از همه حقوق بالاتر دانسته و درمقام عمل نیز این حق را مراعات میکند.
پنج. همسانی با عرشیان
آنکه بر گرد کعبه طواف میکند، باید بداند که پیرامون عرش الهی میگردد و با طواف کنندگان اطراف عرش هم نوا میشود: (وَ تَرَی الْمَلائِکَةَ حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ. زمر (39)، آیه 75.
شش. آمرزش خواهی از خدا
یکی از اسرار باطنی طواف، بازگشت به خدا و پاک شدن از گناهان است علل الشرایع، ج 2، ص 310 .
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است: «با پدرم امام باقر (علیه السلام) در حجر اسماعیل بودیم و ایشان مشغول به نماز بود که مردی آمد و سلام کرد. [آنگاه] گفت: سه سؤال دارم: نخست اینکه فلسفه طواف این خانه چیست؟ پدرم فرمود: خداوند متعال وقتی ملائکه امر فرمود آدم را سجده کنند و ملائکه در آغاز نپذیرفتند، خداوند بر آنان غضب کرد!! سپس ملائکه از خداوند طلب آمرزش و توبه نمودند. خداوند امر کرد تا به طواف بیت المعمور مشغول شوند. برای فرزندان آدمنیز کعبه قرار داد تا سبب آمرزش گناهان آنان شود. کافی، ج4، ص188
هفت. درس اعتقاد و ایمان
طواف، یک سیر کامل اعتقادی است؛ از توحید گرفته تا معاد. حج گزار با شروع طواف از گوشه کعبه، به آغاز حیات خود و آفریننده اش (خداوند) متوجه میشود و توحید را سر لوحه اعمال و رفتار های های خود قرار میدهد. آن گاه در مسیر خود، مابین مقام ابراهیم و خانه خدا، اعتقاد خود را به پیامبران و اطاعت و تبعیت از آنان نشان میدهد. در ادامه
وقتی حجر اسماعیل و مستجار را دور میزند، یاد و نام پیشوایان معصوم را گرامی میدارد و ولایت و امامت آنان را، اعتقاد و شعار خود قرار میدهد. پس در پایان به مکان نخستین باز میگردد و این همان توجه به معاد و بازگشت به مقصد اصلی (انا لله و انا الیه راجعون) است. علاوه بر این منظره طواف (ورود مداوم عدهای به مطاف و خروج جمعی دیگر از آنان)، میتواند اشارهای به حضور انسانها در این جهان (مبدا) و خروج از آن داشته باشد (معاد). یاد آوری این نکته، علاوه بر یاد کرد رستاخیز و رشد انسانها، درس دیگری از توحید و پایبندی به مسائل اعتقادی میدهد.
دو. نمونه تشکیل امّت واحد
قرآن و آموزه های های آن، مسلمانان را یک امت و یک پیکره میداند: إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ. انبیاء (21)، آیه 97.
؛ از این رو هر گونه تفرق را ناپسند دانسته و مسلمانان را به ترک جدال های های بی مورد فراخوانده است و با تکیه بر محور وحدت- که قرآن و سنت و رهنمودهای آن است- آنان را به تشکیل یک امت و مجموعه واحد دعوت کرده است.
طواف -که از مهمترین ارکان حج است و علاوه بر مقدار واجب، تکرار آن نیز مستحب است- الگویی از همزیستی و در کنار یکدیگر قرار گرفتن است. نژادها، رنگ ها، مذهب ها، سلیقه ها، فرهنگ ها ها و... همه در چرخش طواف به حد اکثر همآهنگی میرسند و در عین تفاوتها، در حرکتی هماهنگ و منظم، در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
از طواف میتوان آموخت که مسلمانان از هر نژاد، قبیله، فرهنگ، ملیت و با هر سطح از برخورداری و... میتوانند بر محور توحید و عبودیت خدای یگانه، در کنار هم قرار گیرند، و به صورت یکپارچه خود را در جهان مطرح سازند و آنچه را که مانع این همدلی و همراهی است، به کناری نهند
سه. ذکر و یاد الهی
یاد خدا، یکی از اهداف طواف است؛ پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمود: «و أمر بالحج و الطواف لاقامة
ذکر الله». آن حضرت یکی از اسرار وجوب طواف را به پاداشتن یاد خدا دانسته است؛ چون انسان با تکرار طواف و گردش به دور خانة او، یاد او را همیشه به پا میدارد. محجة البیضاء، ج2، ص350
چهار. اعلام اطاعت و بندگی
سربازان به منظور اعلام آمادگی کامل، در برابر فرمانده کل رژه رفته و اطاعت از او را اعلام میکنند. طواف کنندگان نیز با طواف خود، بندگی و اطاعت از خداوند بزرگ را در خانه دوست، به وی و جهانیان اعلام میدارند.