2. اخلاق زناشویی و خانوادگی

زندگی، کانونی است که با فرازها و نشیبهای بسیاری همراه است و شادیها و شیونها در کنار هم دیده می شود. نوع نگاه و بینش زن و شوهر و اهداف آن دو، سختیها را سهل و ناهمواریها را هموار می سازد، به گونه ای که هر یک به استقبال حوادث می روند و با تمام تلاش در پی آرامش، صفا، صمیمیت و مهربانی در زندگانی خواهند بود. به یقین آنچه به جلوه های تلخ و شیرین زندگی رنگ دیگری می بخشد و ظرفیت فراوان نسبت به رفاه و غنا و شکیبایی لازم در فقر و اندوه به ما می دهد به گونه ای که با روحیه ای سرشار و به دور از یأس و نومیدی و یا بی هویتی و از خودباختگی به حیات خود ادامه می دهیم ارزشهای اخلاقی و صفات روحی روانی است؛

روابط عاطفی و منطقی انبیا با مردم و نقش کیمیاگون حسن خلق و احسان رسولان و رهبران فکری فرهنگی در جلوه «اخلاق انبیا» مطرح شده است.

که فاطمه زهرا(ع) اسوه ای تمام عیار در این میدان است.

او از اوان طفولیت با سختیها و مشکلات همزاد بود. دشواریهای سه ساله در شعب ابوطالب و سنگلاخهای مبارزه با سران کفر و نفاق، مردان مرد را از پای در می آورد اما نیروی ایمان و عشق چنان توانی به این نوجوان و جوان بخشیده بود که با نهادی پاک و روانی شفاف یکایک ناهمواریها را پشت سر می گذاشت. و آن هنگام که به خانه همسر پای گذارد، آغازی دیگر با مرحله ای نو در ستیز با سختیها بود و در این هنگامه های طاقت سوز «اخلاق زناشویی و خانوادگی» او پدیدار می شد نه آنکه تنها در رفاه، شادی و فراوانی امکانات، اظهار رضایت از همسر و زندگی خویش نماید!! روزی که امام(ع) غذایی از همسر عزیز خود خواست تا بدان گرسنگی خود را برطرف سازد، فاطمه(ع) در جواب گفت: سوگند به خدایی که پدرم را به نبوت و شما را به امامت برگزید، دو روز است که در منزل غذای کافی نداریم، آنچه بود به شما و فرزندانم ؛ حسن و حسین دادم و خود از غذای اندک موجود استفاده نکردم. حضرت با تأسف بسیار فرمود: فاطمه جان! چرا مرا آگاه نکردی تا به دنبال تهیه غذا بروم؟ و آن بانو در جواب عرض کرد:

«ای اباالحسن! من از پرودگار خود حیا می کنم چیزی را که تو بر آن توان و قدرت نداری درخواست نمایم.»⁽¹⁶⁾ و در زمانی دیگر که فاطمه(س) سؤال از غذای روزشان مطرح کرد و پس از آن از انفاق درآمد همسر خود در راه خدا آگاه شد، با اندوه بسیار از سؤال خود فرمود:

فَاِنّی اَسْتَغْفِرُ اللّه و لا اَعودُ اَبَدا؛⁽¹⁷⁾

من از خدا آمرزش می طلبم و دیگر مرتکب این رفتار نخواهم شد!

3. اخلاق سیاسی

اخلاق سیاسی زهرای مرضیه(س) را می توان در فصلهایی چون «دفاع از امام و حجت خدا»؛ «پیروی کامل از امامت و رهبری علی(ع)»؛ «صحنه های مختلف مبارزه برای فدک» و «حضور مشتاقانه و دلسوزانه در عرصه های تدارک جنگ و جهاد» نگریست. که سرانجام صحیفه آخرین این دفتر با سرخی خون آن بانوی شهیده رنگین گشت و مُهر شهادت، نشانِ همیشه از شجاعت و شهامت فاطمه(ع) در این میدان گردید. نخست با گفتگو درخواست حق غصب شده خود را کرد و با استدلال به آیات مختلف قرآن به محاجه پرداخت و سرانجام خلیفه اول را وادار به استرداد فدک نمود.⁽¹⁸⁾

آنجا که از امام زمان خود، علی(ع) سخن می گفت، ژرفای نگاه و بینش او، تمامی حیله ها را نظاره می کرد و نقش دشمن را در

صحنه های مختلف به صورت پیدا و پنهان می نگریست. از این رو به خوبی جایگاه امامت را در صحنه های سیاسی جامعه ترسیم می کرد و به روشنگری کوته نظران و ساده لوحان می پرداخت. ابتدا امامت اهل بیت(ع) را «عامل وحدت و ایمنی از تفرقه»⁽¹⁹⁾ ترسیم کرد، سپس حضرت علی(ع) را «بزرگ امامان» لقب داد.⁽²⁰⁾ در سخنی سیاسی در برابر غاصبان خلافت فرمود:

«برخلاف حکم خدا در قرآن و سنت و سفارش پیامبر اسلام در تأویل و تفسیر قرآن، حق امامت او را غصب کرده و به دیگران سپردند.»⁽²¹⁾

زهرای مرضیه(س) با اندوهی مشفقانه و مصلحانه، «دوری از عذاب جاویدان» و «فراهم سازی نعمتهای همیشگی خداوندی را»⁽²²⁾ ارمغان رهبری امیر مؤمنان(ع) برای مردم معرفی می کند و با یادآوری غدیرخم همگان را به پایبندی عهد و پیمان خویش با رسول اللّه (ص) در باره رهبری علی(ع) فرا می خواند.⁽²³⁾ او با درک شرایط حکومت اسلامی و ضرورت دفاع از جامعه، در

هنگامه های جنگ و جهاد، نبردی بابصیرت و شناخت در این عرصه می نمود، گاه در میدان جنگ به یاری آسیب دیدگان می شتافت و با فعالیتهای فراوان مجروحان را امداد می نمود و گاهی در پشت جبهه، نیازهای رزمندگان و جنگجویان را تأمین می کرد. «جهاد» در نگاه او «عزت اسلام و مسلمانان»⁽²⁴⁾ تفسیر گردید و از جمله کارهای آن بانو در پشتیبانی جبهه های جنگ پخت نان و بردن آن برای مجاهدان بود.⁽²⁵⁾