بازدید امروز :4
بازدید دیروز :4
کل بازدید :87664
تعداد کل یاداشته ها : 136
04/4/21
10:26 ص
مقام معظم رهبرى
آیا زنى که حقوقبگیر است و از مال شوهر جدایى ندارد، باید جدا خمس بدهد یا در مازاد بر نیاز زندگى مشترک، دادن خمس کفایت مىکند؟ هر یک از زن و شوهر سال خمسى مستقلى به حسب درآمد سالانه خویش دارند و بر هر کدام واجب است که خمس باقیمانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پایان سال خمسى خود بپردازد. اگر قبل از رسیدن سر سال خمسى، پولى را به عنوان پیشپرداخت دریافت کنیم و نیمى از کارى که باید انجام دهیم قبل از سر سال خمسى و نیمى دیگر پس از آن (در سال خمسى جدید) انجام شود، آیا پرداخت خمس کل پیشپرداخت واجب است؟ مقدارى که در مقابل آن کار انجام گرفته است، پرداخت خمس آن مقدار واجب است. حکم خمس زمینى که 20 سال قبل با قیمت پایین خریدارى شده و تاکنون ـ که قیمت آن حدود 2000 برابر شده ـ خمس آن پرداخت نشده چیست؟ خمس مبلغ پرداختى بابت قیمت زمین را ضامن است و با فرض تفاوت چشمگیر نسبت به قیمت فعلى، احوط مصالحه در مقدار تفاوت قیمت است. شخصى با سرمایهاى که خمس آن را پرداخت کرده، یک مرکز شغلى ایجاد کرده و ماهانه درآمدى دریافت مىکند. وضع شخصىاش بدین صورت است که هم خودش به دیگران بدهکار است و هم از دیگران طلبى دارد و خانه مستقل ندارد. به دیگران کمک مالى بلاعوض هم دارد. آیا به درآمد ماهانهاش خمس تعلق مىگیرد؟ سودى که از سرمایه مخمّس او حاصل مىشود چنانچه پس از صرف در هزینههاى لازم زندگى و صرف در خیرات و صدقات، سر سال خمسى اضافه بیاید و پسانداز شود، مقدار پسانداز شده خمس دارد. بدهکاریهایى که دارد اگر در رابطه با کسب اوست از سود کم مىشود و اگر در رابطه با خرید لوازم زندگى در همان سال باشد از درآمد او کسر مىشود و اگر مربوط به سالهاى قبل باشد نمىتواند کسر کند و طلبهایى که از مردم دارد اگر وصولشدنى است باید سر سال خمسى تخمیس کند، و إلاّ هر وقت وصول شد باید خمس آن را بدهد. بنده براى خرید سیمکارت تلفن همراه پول واریز نمودهام و سال مالى بنده نیز نزدیک است، آیا براى وجه واریزى که فعلاً سیمکارت را تحویل نگرفتهام خمس تعلق مىگیرد یا نه؟ اگر از درآمد بین سال واریز شده و مبلغ مزبور به عنوان خرید بکار رفته (نه به عنوان سرمایهگذارى) و مورد نیاز و مطابق با شأن عرفى باشد، خمس ندارد. آیت اللّه العظمى مکارم شیرازى
بعضى از اشخاص که از اوّل عمرشان حساب و کتابى نسبت به خمس ندارند و با همین وضع به حجّ تمتّع و عمره مفرده مىروند، حج اینها چه حکمى دارد؟ در صورتى که پول قربانى و احرام آنها از آن نباشد صحیح است و إلاّ اشکال دارد و در هر حال، گناه کرده است. علما مىگویند انسان باید حساب سال داشته باشد، اگر کسى درآمد او کمتر از مخارجش باشد باز هم واجب است حساب سال داشته باشد؟ منظور علما نیز کسى است که درآمد اضافى و پسانداز داشته باشد نه کسى که درآمد اضافى و پساندازى نداشته باشد. آیا مردم مىتوانند مالیاتى که به دولت اسلامى پرداخت مىنمایند را بابت خمس حساب نمایند؟ مالیات شبیه سایر هزینههاست و جزء هزینه سال محسوب مىشود و بابت خمس محسوب نمىشود. حقیر در خرید و فروش عمده سبزى و باربرى با یک ماشین با چند نفر شریک هستم، یکى از آنها برادرم است که در پرداخت خمس کوتاهى مىکند، موقعیّت ما هم طورى است که کنار زدن او از شراکت نه از نظر فامیلى و نه از نظر وضع شغلى در محل به صلاح ما نیست، تکلیف من چیست؟ ما به شما اجازه مىدهیم که خمس خود را بدهید و نسبت به سهم خود تصرّف کنید و سعى کنید برادرتان را نیز امر به معروف کنید. آیا لازم است که هر مقلّدى خمس اموالش را به مرجع تقلید خودش بدهد؟ اعطاى خمس به مرجع مقلّد در صورتى لازم است که معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم مىداند مصرف مىکنند و نیز در صورتى که مرجع به عنوان حکم حاکم از مقلّدین خمس را طلب کند، لازم است. در غیر این دو صورت مىتوان به نظر مجتهدین دیگر مصرف کرد. اگر میّتى مدیون باشد و خمس نیز بدهکار باشد و ترکه، وافى به هر دو نباشد، ورثه کدام را مقدّم کنند؟ هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست، احتیاط آن است که آن مال را میان هر دو طلبکار تقسیم کنند. کسى که حساب سالانه جهت تعیین خمس قرار داده باشد و به منازل کسانى که وجوه شرعى خود را نمىپردازند به میهمانى برود و از غذاى آنها استفاده کند یا با آب منزل آنها وضو بگیرد و در منزل آنها نماز به جا آورد، چه صورتى دارد؟ هرگاه یقین داشته باشد که مال خمس در آن خانه یا غذا وجود دارد، تصرّف در آن جایز نیست؛ مگر اینکه از حاکم شرع اجازه بگیرد. آیا کسى که در خانه پدرى زندگى مىکند باید خمس بدهد؟ اگر درآمد اضافى دارد باید خمس بدهد. آیت اللّه سیستانى
مقدارى دیسکهاى مذهبى براى فروش تهیه کردهام و چند روزى است که به سال خمسى رسیدهام، با توجه به اینکه هیچ یک از این دیسکها را نتوانستهام بفروشم و سودى به دست نیاوردهام آیا باید خمس این دیسکها را پرداخت کنم؟ باید خمس آنها را پرداخت کنید. آیا هزینه ثبتنام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد؟ اگر حج بر او مستقر نبوده خمس دارد.
|
کسى که حساب سالانه جهت تعیین خمس قرار داده باشد و به منازل کسانى که وجوه شرعى خود را نمىپردازند به میهمانى برود و از غذاى آنها استفاده کند یا با آب منزل آنها وضو بگیرد و در منزل آنها نماز به جا آورد، چه صورتى دارد؟
هرگاه یقین داشته باشد که مال خمس در آن خانه یا غذا وجود دارد، تصرّف در آن جایز نیست؛ مگر اینکه از حاکم شرع اجازه بگیرد.
آیا کسى که در خانه پدرى زندگى مىکند باید خمس بدهد؟
اگر درآمد اضافى دارد باید خمس بدهد.
آیت اللّه سیستانى
مقدارى دیسکهاى مذهبى براى فروش تهیه کردهام و چند روزى است که به سال خمسى رسیدهام، با توجه به اینکه هیچ یک از این دیسکها را نتوانستهام بفروشم و سودى به دست نیاوردهام آیا باید خمس این دیسکها را پرداخت کنم؟
باید خمس آنها را پرداخت کنید.
آیا هزینه ثبتنام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد؟
اگر حج بر او مستقر نبوده خمس دارد.
به جهاز دختر خمس تعلق مىگیرد؟
اگر به مقدار متعارف باشد تخمیس آن لازم نیست.
اگر وسیلهاى هم براى کار و هم براى استفاده شخصى تهیه نماید؛ مانند موبایل یا ماشین، آیا به آن خمس تعلق مىگیرد؟ اگر وسیله را جهت شغل خود تهیه نمود لیکن استفاده شخصى نیز از آن نمود حکم خمس چیست؟
در فرض اوّل خمس واجب نیست و در فرض دوم واجب است.
پولى که براى ازدواج و خرید مسکن مورد نیاز کنار گذاشته مىشود، آیا خمس دارد؟
بله خمس دارد.
شخصى منزلى را به مبلغ 10 میلیون خرید، پس از استفاده، 3 سال بعد به چند برابر آن مبلغ فروخت و اکنون دنبال منزل دیگرى است، اگر چنانچه سال خمسى سر رسید و هنوز منزلى پیدا نکرده است، در مورد خمس اصل پول و افزایش آن چه تکلیفى دارد؟
فقط خمس افزایش را باید بدهد.
آیا دیه خمس دارد یا خیر؟
خمس ندارد.
آیا هدیه و کادوهایى را که براى عروس مىخرند و از یکسال رد مىشود خمس به آن تعلق مىگیرد؟
اگر در سال اوّل از آن استفاده نشود خمس دارد.
به مبلغى که به عنوان رهن که در اجاره مغازه و یا منزل سپرده مىشود خمس تعلق مىگیرد؟
هر گاه آن مبلغ را پس بگیرد، خمس دارد.
آیت اللّه العظمى بهجت
اگر کسى با پول خمس داده نشده، لباس خریدارى کند و در آن نماز بخواند، حکم آن چیست؟
اگر از عین پولى که خمس آن را نداده لباس بخرد تا زمانى که از پول دیگرى خمس آن را نداده، نماز خواندن در آن لباس حرام و بنابر احتیاط باطل است.
شخصى داراى دو نوع پول است، یکى پولى که خمس آن را قبلاً پرداخته یا خمس به آن تعلّق نمىگیرد و دیگرى پولى که از درآمد سال او است. اگر این پولها با هم مخلوط شوند، آیا مىتواند با نیّت، یکى از آنها را مشخص کند؟ مثلاً از پولى که درآمد سال او است در مؤونه و مخارج زندگى صرف کند تا پول مُخَمّس براى او باقى بماند. اگر پولهاى مذکور در بانک باشد چهطور؟
مانعى ندارد.
رفتن به منزل افرادى که انسان علم دارد خمس اموال خود را نپرداختهاند، چه حکمى دارد؟
تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارد، تصرف در آنها مانعى ندارد.
چیزى را که انسان نمىداند به آن خمس تعلّق گرفته یا نه و یا نمىداند خمس آن را داده است یا نه، آیا خمس دارد؟
صورت اوّل خمس ندارد و در صورت دوم که تعلّق خمس به آن یقینى است، باید خمس بدهد.
وظیفه زن و فرزند کسانى که خمس بدهکارند و پرداخت نمىکنند در مصرف اموال و غذاها چیست؟
تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارند، تصرف در آنها مانعى ندارد.
آیا از پول خمس و سهم امام مىتوان در توسعه مسجد استفاده نمود یا خیر؟
از سهم سادات براى مسجد نمىشود استفاده کرد، سهم امام هم نیاز به اجازه دارد.
آیا در پرداخت سهم سادات اجازه مجتهد شرط است؟
احتیاطا در سهم سادات، اجازه لازم است.
آیا جایز است سال خمسى را براى فرار از پرداخت خمس تغییر داد؟ مثلاً فردى قرار است دو روز پیش از سال خمسى پولى به دستش برسد، سال خمسى را به ده روز جلوتر تغییر مىدهد تا آن پول از درآمد سال آیندهاش باشد.
جایز است؛ زیرا تأخیر خمس هر چیزى تا سر سال، مبتنى بر ارفاق و سهولت در کار است.
آیا انسان مىتواند قبل از فرا رسیدن سال خمسى براى فرار از خمس، مازاد درآمد خود را براى خرید قالى، یخچال، تلویزیون و سایر لوازم زندگى مصرف کند؟
مانعى ندارد.
مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتى باید دوبار خمس آن را پرداخت؟
اوّل خمس سبب حلیت را مىدهد و اگر زاید بر مؤونه بوده، باز خمس دیگرى را مىدهد.
کسى که چند ماه از سال در شهر و چند ماه دیگر را در روستا زندگى مىکند، اگر یک خانه در شهر و خانهاى دیگر در روستا بخرد، آیا به آنها خمس تعلق مىگیرد؟
خیر، تعلق نمىگیرد.
خمس
مقام معظم رهبرى
آیا زنى که حقوقبگیر است و از مال شوهر جدایى ندارد، باید جدا خمس بدهد یا در مازاد بر نیاز زندگى مشترک، دادن خمس کفایت مىکند؟
هر یک از زن و شوهر سال خمسى مستقلى به حسب درآمد سالانه خویش دارند و بر هر کدام واجب است که خمس باقیمانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پایان سال خمسى خود بپردازد.
اگر قبل از رسیدن سر سال خمسى، پولى را به عنوان پیشپرداخت دریافت کنیم و نیمى از کارى که باید انجام دهیم قبل از سر سال خمسى و نیمى دیگر پس از آن (در سال خمسى جدید) انجام شود، آیا پرداخت خمس کل پیشپرداخت واجب است؟
مقدارى که در مقابل آن کار انجام گرفته است، پرداخت خمس آن مقدار واجب است.
حکم خمس زمینى که 20 سال قبل با قیمت پایین خریدارى شده و تاکنون ـ که قیمت آن حدود 2000 برابر شده ـ خمس آن پرداخت نشده چیست؟
خمس مبلغ پرداختى بابت قیمت زمین را ضامن است و با فرض تفاوت چشمگیر نسبت به قیمت فعلى، احوط مصالحه در مقدار تفاوت قیمت است.
شخصى با سرمایهاى که خمس آن را پرداخت کرده، یک مرکز شغلى ایجاد کرده و ماهانه درآمدى دریافت مىکند. وضع شخصىاش بدین صورت است که هم خودش به دیگران بدهکار است و هم از دیگران طلبى دارد و خانه مستقل ندارد. به دیگران کمک مالى بلاعوض هم دارد. آیا به درآمد ماهانهاش خمس تعلق مىگیرد؟
سودى که از سرمایه مخمّس او حاصل مىشود چنانچه پس از صرف در هزینههاى لازم زندگى و صرف در خیرات و صدقات، سر سال خمسى اضافه بیاید و پسانداز شود، مقدار پسانداز شده خمس دارد. بدهکاریهایى که دارد اگر در رابطه با کسب اوست از سود کم مىشود و اگر در رابطه با خرید لوازم زندگى در همان سال باشد از درآمد او کسر مىشود و اگر مربوط به سالهاى قبل باشد نمىتواند کسر کند و طلبهایى که از مردم دارد اگر وصولشدنى است باید سر سال خمسى تخمیس کند، و إلاّ هر وقت وصول شد باید خمس آن را بدهد.
بنده براى خرید سیمکارت تلفن همراه پول واریز نمودهام و سال مالى بنده نیز نزدیک است، آیا براى وجه واریزى که فعلاً سیمکارت را تحویل نگرفتهام خمس تعلق مىگیرد یا نه؟
اگر از درآمد بین سال واریز شده و مبلغ مزبور به عنوان خرید بکار رفته (نه به عنوان سرمایهگذارى) و مورد نیاز و مطابق با شأن عرفى باشد، خمس ندارد.
آیت اللّه العظمى مکارم شیرازى
بعضى از اشخاص که از اوّل عمرشان حساب و کتابى نسبت به خمس ندارند و با همین وضع به حجّ تمتّع و عمره مفرده مىروند، حج اینها چه حکمى دارد؟
در صورتى که پول قربانى و احرام آنها از آن نباشد صحیح است و إلاّ اشکال دارد و در هر حال، گناه کرده است.
علما مىگویند انسان باید حساب سال داشته باشد، اگر کسى درآمد او کمتر از مخارجش باشد باز هم واجب است حساب سال داشته باشد؟
منظور علما نیز کسى است که درآمد اضافى و پسانداز داشته باشد نه کسى که درآمد اضافى و پساندازى نداشته باشد.
آیا مردم مىتوانند مالیاتى که به دولت اسلامى پرداخت مىنمایند را بابت خمس حساب نمایند؟
مالیات شبیه سایر هزینههاست و جزء هزینه سال محسوب مىشود و بابت خمس محسوب نمىشود.
حقیر در خرید و فروش عمده سبزى و باربرى با یک ماشین با چند نفر شریک هستم، یکى از آنها برادرم است که در پرداخت خمس کوتاهى مىکند، موقعیّت ما هم طورى است که کنار زدن او از شراکت نه از نظر فامیلى و نه از نظر وضع شغلى در محل به صلاح ما نیست، تکلیف من چیست؟
ما به شما اجازه مىدهیم که خمس خود را بدهید و نسبت به سهم خود تصرّف کنید و سعى کنید برادرتان را نیز امر به معروف کنید.
آیا لازم است که هر مقلّدى خمس اموالش را به مرجع تقلید خودش بدهد؟
اعطاى خمس به مرجع مقلّد در صورتى لازم است که معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم مىداند مصرف مىکنند و نیز در صورتى که مرجع به عنوان حکم حاکم از مقلّدین خمس را طلب کند، لازم است. در غیر این دو صورت مىتوان به نظر مجتهدین دیگر مصرف کرد.
اگر میّتى مدیون باشد و خمس نیز بدهکار باشد و ترکه، وافى به هر دو نباشد، ورثه کدام را مقدّم کنند؟
هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست، احتیاط آن است که آن مال را میان هر دو طلبکار تقسیم کنند.
شرکت در مجالس حرام
سؤال: شرکت در عروسی ها و مجالسی که محرم و نامحرم مختلط هستند چه صورت دارد؟ و اجازه دادن والدین فرزندانشان را جهت شرکت در این گونه محافل چگونه است؟
حضرت آیه الله بهجت:
بـا فـرض اشتمال بر حرام یا مفسده باید اجتناب شود و اختلاط زن و مرد هم جایز نیست.
حضرت آیه الله صافی گلپایگانی:
حرام است.
حضرت آیه الله سیستانی:
اگر به نحوی است که موجب مفسده و یا ارتکاب گناه است جایز نیست.
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی:
جایز نیست و باید آنها را منع نمود.
حضرت آیه الله تبریزی:
چنانچه اختلاط مرد و زن نامحرم همراه ارتکاب محرّمی باشد یا سبب تحریک شهوت بر حرام گردد جایز نیست و باید والدین فرزندانشان را منع کنند تا در این گونه اختلاط ها شرکت نکنند.
حضرت آیه الله مکارم شیرازی: در فرض مسأله که مجلس به صورت مجلس گناه درآمده و مجلس سالم اسلامی نیست، شرکت در آن حرام است.
تغییر و تبدیل نذر
سؤال: کسانی که برای ایام محرم یا ایام دیگر نذرهایی دارند ولی صیغه نذر نخواندند و نیت انجام نذر را داشتند، آیا می توانند زمان انجام نذر را تغییر داده یا آن را تبدیل نمایند؟
حضرت آیه الله خامنه ای:
در فرض سؤال تغییر و تبدیل مانعی ندارد.
حضرت آیه الله مکارم شیرازی:
هرگاه صیغه نذر را به عربی یا فارسی و یا زبان دیگر نخوانده تغییر و تبدیل آن مانعی ندارد.
حضرت آیه الله سیستانی:
اگرصیغه نخوانده اند چیزی برآنها واجب نیست و هرگونه تغییری اشکال ندارد.
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی:
بلی
حضرت آیه الله بهجت:
در فرض مذکور می توانند.
حضرت آیه الله صافی گلپایگانی:
درفرض سؤال اگرصیغه نذر را حتی به فارسی هم نخوانده اندتغییر اشکال ندارد.
حضرت آیه الله تبریزی:
بهتر این است که به همان مورد نذر و در زمان تعیین شده عمل شود.
مسأله ای درباره وفا به نذر
سـؤال: کسی کـه می گـوید اگـر مـریض مـن خـوب شد فلان کار را انجام می دهم یا اگـر کارم درست شد چنیـن عملی انجام می دهم آیا چنین نیتی نذر محسـوب می شود؟ که عمل به آن واجب بـاشد یا حتماً باید صیغه ی نذری که در رسـاله ها نـوشته شده خـوانده شود که در آن صورت قابل تغییر بوده یا واجب الوفاء نباشد.
حضرت آیه الله خامنه ای:
در نذر خواندن صیغه لازم است وگرنه وفای به آن لازم نیست.
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی:
در نذر باید صیغه خوانده شود و لازم نیست آن را به عربی بخوانند پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود برای خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم نذر او صحیح است و باید برای خدا به زبان گفته شود و قصد آن در دل کافی نیست. (نقل از رساله)
حضرت آیه الله بهجت:
در انعقاد نذر باید صیغه بخواند و در عهد قلبی بدون صیغه احوط آن است که بر طبق آن عمل کند.
حضرت آیه الله صافی گلپایگانی:
نذر محسوب نمی شود و واجب الوفاء نیست مگر آن که صیغه ی شرعیه نذر به عربی یا عجمی خوانده باشد.
حضرت آیه الله تبریزی:
در فرض مزبور نذر منعقد نشده و عمل به آن واجب نیست.
حضرت آیه الله سیستانی:
نذر نیست و وفای به آن واجب نیست.
حضرت آیه الله مکارم شیرازی: واجب شدن نذر احتیاج به خواندن صیغه دارد، هرچند به زبان فارسی باشد
گفت و گو در اینترنت
سؤال: (chat) چت در اینترنت با جنس مخالف- با این شرط که از حدود شرعی خارج نشویم (مثلاً برای تبادل نظر)- چه حکمی دارد؟
همه: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد اشکال ندارد.
تبصره: البته اگر جنس مخالف زن جوان باشد، بهتر است گفتگوی با او (هرچند بدون قصد لذت هم باشد)، ترک شود.
امام علی (ع) می فرمایند:
* هر کس که لباس حیا بپوشد، کسی عیب او را نبیند.
* زکات زیبایی، پاکدامنی است.
فرق غنا با موسیقی
سـؤال: با تـوجه بـه تـرویج مـوسیقی از طـرف بعضی مراکز فرهنگی، برخی می گویند: غنا حرام است و موسیقی اشکال ندارد، لطفاً فرق بین غنا و موسیقی را بیان فرمایید و برخی می گویند: موسیقی اصیل و سنتی اشکال ندارد لطفاً نظرتان را بفرمایید.
حضرت آیه الله خامنه ای:
غنا خوانندگی مطرب و ملهی متناسب با مجالس عیش و نوش است و موسیقی نوازندگی با همان اوصاف است و در حکم با هم فرقی ندارند و هر دو حرام است.
حضرت آیه الله تبریزی:
غنا (آوازه خوانی مناسب مجالس خوشگذرانی که در مضمون باطل باشد) و گوش دادن به آن حرام است و بنابر احتیاط واجب باید از مطلق خواندنی که با ترجیع صوت (چهچه) است ولو در مضمون باطل نباشد اجتناب نمود و نیز موسیقی لهوی (نواختن با آلات مخصوصه که مناسب خوشگذرانی باشد) و گوش دادن به آن حرام است. موسیقی ای که مناسب خوشگذرانی باشد حرام است و بین انواع آن فرقی نیست چه سنّتی باشد یا غیر آن.
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی:
غنا آوازی است که در آن صدا را در گلو می گردانند که به زبان عرفی چهچه می گویند و طرب انگیز هم باشد و مناسب مجالس لهو و لعب هم باشد که این حرام است و موسیقی به یک تعریف، ترکیب اصوات است به نحوی که خوش آیند باشد. لذا اگر مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است. (جامع المسائل)
حضرت آیه الله مکارم شیرازی:
کلیه ی صداها و آهنگ های مناسب مجالس لهو و فساد، حرام است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود.
حضرت آیه الله صافی گلپایگانی:
غنا عبارت از آوازی است که مشتمل بر ترجیع و صوت و طرب انگیز و مناسب با مجالس طرب باشد و موسیقی گاه بر غنا و گاه بر آلات مختلف موسیقی مانند تار، سنتور، دف و غیره اطلاق می شود.
موسیقی را اگر به همان معنای غنا و آوازها و سازها و بکار گرفتن آنها بدانیم، فراگرفتن موسیقی که از قدیم الایّام بین اهل لهو و بزم متداول بود و در کشورها و مناطق مختلف انواعی از آن بکار برده می شده و می شود همه حرام است. (جامع الاحکام)
استماع موسیقی
سؤال: حکم استماع موسیقی های صدا و سیما یا اداره ارشاد، ساخت و تعلیم و خرید و فروش ابزارآلات موسیقی چیست؟
حضرت آیه الله خامنه ای:
هرگـونه نوازندگـی مطـرب لهـوی که متناسب با مجالس عیش و نوش باشد حرام است.
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی:
موسیقی اگر مطرب و مهیّج و مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است و در غیر این صورت مانعی ندارد و مرکز پخش تأثیری در حکم ندارد.
حضرت آیه الله بهجت:
اگر موسیقی مطرب باشد استماع و خرید و فروش آن حرام است.
حضرت آیه الله صافی گلپایگانی:
آنچه در عرف مردم موسیقی می دانند استماع آن و ساخت و تعلیم و تعلم و فروش آلات آن حرام است.
حضرت آیه الله مکارم شیرازی:
کلیه صداها و آهنگ ها که مناسب لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف عام خواهد بود.
حضرت آیه الله تبریزی:
گوش دادن به موسیقی لهوی که مناسب مجالس خوشگذرانی می باشد جایز نیست و همچنین ساخت و تعلیم و خرید و فروش ابزارآلات موسیقی لهوی جایز نیست.
حضرت آیه الله سیستانی:
اگر موسیقی مناسب مجالس لهو و عیاشی نباشد حرام نیست.
شرکت در مجالس موسیقی
سؤال: شرکت کردن در مجالس جشن و عروسی که در آن برنامه های موسیقی اجرا می شود چگونه است؟
حضرت آیه الله خامنه ای:
شرکت در این گونه مجالس در صورتی که تأیید و یا تشویق گناهکار باشد حرام است.
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی:
شرکت در مجالس لهو و لعب جایز نیست.
حضرت آیه الله صافی گلپایگانی:
جایز نیست.
حضرت آیه الله بهجت:
اگر موسیقی مطرب است شرکت جایز نیست.
حضرت آیه الله مکارم شیرازی:
شرکت در مجلس گناه جایز نیست.
حضرت آیه الله تبریزی:
گوش دادن به موسیقی لهوی ولو در مجالس عروسی جایز نیست.
حضرت آیه الله سیستانی:
اگر موسیقی مناسب مجالس لهو و عیاشی است شرکت کردن جایز نیست.