مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتى باید دوبار خمس آن را پرداخت؟
اوّل خمس سبب حلیت را مىدهد و اگر زاید بر مؤونه بوده، باز خمس دیگرى را مىدهد.
کسى که چند ماه از سال در شهر و چند ماه دیگر را در روستا زندگى مىکند، اگر یک خانه در شهر و خانهاى دیگر در روستا بخرد، آیا به آنها خمس تعلق مىگیرد؟
خیر، تعلق نمىگیرد.
آیا معیار جهت معافیت خمس، استفاده کردن وسایل تا مدّت یک سال از تاریخ خرید است یا استفاده کردن از آنها تا رسیدن به سال خمسى؟ مثلاً اگر برنج بخرد وتا یازده ماه بعد تمام شود ولى سر سال خمسى درآمد کشاورزى او و یا مغازه او پنج ماه بعد باشد، آیا به آن برنج خمس تعلق مىگیرد؟
بله، آن برنج متعلق خمس است؛ چون کسى که یک نوع رشته کسب دارد براى تمام درآمد آن باید یک سال خمسى قرار دهد.
شخصى وصیت کرده موجودى و اموالش را به یکى از بستگانش بدهند، آیا پس از دریافت مال باید خمس آن را بدهد یا اینکه مال وصیّت شده حکم ارث را دارد؟
در زاید بر مؤونه على الاحوط خمس دارد.
کسى از اوّل تکلیف بنا داشته خمس بدهد؛ ولى مسامحه کرده و خمس نداده و اکنون فقیر شده و توانایى پرداخت خمس را ندارد، تکلیف او چیست؟
همانطور که سایر بدهیهاى او ساقط نمىشود، خمس مال او نیز ساقط نمىشود و باید به حاکم شرع مراجعه کند.
جنسى را به صورت سلف خریدارى کردهام و پول آن را پرداختهام؛ ولى پیش از تحویل جنس، سال خمسىام فرا رسیده است، آیا باید خمس پول را بپردازم؟
خیر، خمس ندارد.
اگر انسان بداند بر گردن شخصى خمس هست؛ امّا خود او نمىداند، آیا لازم است او را ارشاد کند؟
اگر جاهل به حکم نیست، لازم نیست.
آیا خمس مال را باید از خود آن مال پرداخت نمود یا از پول دیگر هم مىشود پرداخت کرد؟
از پول دیگر هم مىتواند بدهد.
کسى که بر تقلید از میّت باقى است، اگر خمس خود را به دفتر همان مرجع از دنیا رفته پرداخت نماید، ذمّهاش مبرّا مىشود، یا باید به مجتهد زنده پرداخت کند؟
مقدارى دیسکهاى مذهبى براى فروش تهیه کردهام و چند روزى است که به سال خمسى رسیدهام، با توجه به اینکه هیچ یک از این دیسکها را نتوانستهام بفروشم و سودى به دست نیاوردهام آیا باید خمس این دیسکها را پرداخت کنم؟
باید خمس آنها را پرداخت کنید.
آیا هزینه ثبتنام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد؟
اگر حج بر او مستقر نبوده خمس دارد.
به جهاز دختر خمس تعلق مىگیرد؟
اگر به مقدار متعارف باشد تخمیس آن لازم نیست.
اگر وسیلهاى هم براى کار و هم براى استفاده شخصى تهیه نماید؛ مانند موبایل یا ماشین، آیا به آن خمس تعلق مىگیرد؟ اگر وسیله را جهت شغل خود تهیه نمود لیکن استفاده شخصى نیز از آن نمود حکم خمس چیست؟
در فرض اوّل خمس واجب نیست و در فرض دوم واجب است.
پولى که براى ازدواج و خرید مسکن مورد نیاز کنار گذاشته مىشود، آیا خمس دارد؟
بله خمس دارد.
شخصى منزلى را به مبلغ 10 میلیون خرید، پس از استفاده، 3 سال بعد به چند برابر آن مبلغ فروخت و اکنون دنبال منزل دیگرى است، اگر چنانچه سال خمسى سر رسید و هنوز منزلى پیدا نکرده است، در مورد خمس اصل پول و افزایش آن چه تکلیفى دارد؟
فقط خمس افزایش را باید بدهد.
آیا دیه خمس دارد یا خیر؟
خمس ندارد.
آیا هدیه و کادوهایى را که براى عروس مىخرند و از یکسال رد مىشود خمس به آن تعلق مىگیرد؟
اگر در سال اوّل از آن استفاده نشود خمس دارد.
به مبلغى که به عنوان رهن که در اجاره مغازه و یا منزل سپرده مىشود خمس تعلق مىگیرد؟
هر گاه آن مبلغ را پس بگیرد، خمس دارد.
آیت اللّه العظمى بهجت
اگر کسى با پول خمس داده نشده، لباس خریدارى کند و در آن نماز بخواند، حکم آن چیست؟
اگر از عین پولى که خمس آن را نداده لباس بخرد تا زمانى که از پول دیگرى خمس آن را نداده، نماز خواندن در آن لباس حرام و بنابر احتیاط باطل است.
شخصى داراى دو نوع پول است، یکى پولى که خمس آن را قبلاً پرداخته یا خمس به آن تعلّق نمىگیرد و دیگرى پولى که از درآمد سال او است. اگر این پولها با هم مخلوط شوند، آیا مىتواند با نیّت، یکى از آنها را مشخص کند؟ مثلاً از پولى که درآمد سال او است در مؤونه و مخارج زندگى صرف کند تا پول مُخَمّس براى او باقى بماند. اگر پولهاى مذکور در بانک باشد چهطور؟
مانعى ندارد.
رفتن به منزل افرادى که انسان علم دارد خمس اموال خود را نپرداختهاند، چه حکمى دارد؟
تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارد، تصرف در آنها مانعى ندارد.
چیزى را که انسان نمىداند به آن خمس تعلّق گرفته یا نه و یا نمىداند خمس آن را داده است یا نه، آیا خمس دارد؟
صورت اوّل خمس ندارد و در صورت دوم که تعلّق خمس به آن یقینى است، باید خمس بدهد.
وظیفه زن و فرزند کسانى که خمس بدهکارند و پرداخت نمىکنند در مصرف اموال و غذاها چیست؟
تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارند، تصرف در آنها مانعى ندارد.
آیا از پول خمس و سهم امام مىتوان در توسعه مسجد استفاده نمود یا خیر؟
از سهم سادات براى مسجد نمىشود استفاده کرد، سهم امام هم نیاز به اجازه دارد.
آیا در پرداخت سهم سادات اجازه مجتهد شرط است؟
احتیاطا در سهم سادات، اجازه لازم است.
آیا جایز است سال خمسى را براى فرار از پرداخت خمس تغییر داد؟ مثلاً فردى قرار است دو روز پیش از سال خمسى پولى به دستش برسد، سال خمسى را به ده روز جلوتر تغییر مىدهد تا آن پول از درآمد سال آیندهاش باشد.
جایز است؛ زیرا تأخیر خمس هر چیزى تا سر سال، مبتنى بر ارفاق و سهولت در کار است.
آیا انسان مىتواند قبل از فرا رسیدن سال خمسى براى فرار از خمس، مازاد درآمد خود را براى خرید قالى، یخچال، تلویزیون و سایر لوازم زندگى مصرف کند؟
مانعى ندارد.
مقام معظم رهبرى
آیا زنى که حقوقبگیر است و از مال شوهر جدایى ندارد، باید جدا خمس بدهد یا در مازاد بر نیاز زندگى مشترک، دادن خمس کفایت مىکند؟ هر یک از زن و شوهر سال خمسى مستقلى به حسب درآمد سالانه خویش دارند و بر هر کدام واجب است که خمس باقیمانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پایان سال خمسى خود بپردازد. اگر قبل از رسیدن سر سال خمسى، پولى را به عنوان پیشپرداخت دریافت کنیم و نیمى از کارى که باید انجام دهیم قبل از سر سال خمسى و نیمى دیگر پس از آن (در سال خمسى جدید) انجام شود، آیا پرداخت خمس کل پیشپرداخت واجب است؟ مقدارى که در مقابل آن کار انجام گرفته است، پرداخت خمس آن مقدار واجب است. حکم خمس زمینى که 20 سال قبل با قیمت پایین خریدارى شده و تاکنون ـ که قیمت آن حدود 2000 برابر شده ـ خمس آن پرداخت نشده چیست؟ خمس مبلغ پرداختى بابت قیمت زمین را ضامن است و با فرض تفاوت چشمگیر نسبت به قیمت فعلى، احوط مصالحه در مقدار تفاوت قیمت است. شخصى با سرمایهاى که خمس آن را پرداخت کرده، یک مرکز شغلى ایجاد کرده و ماهانه درآمدى دریافت مىکند. وضع شخصىاش بدین صورت است که هم خودش به دیگران بدهکار است و هم از دیگران طلبى دارد و خانه مستقل ندارد. به دیگران کمک مالى بلاعوض هم دارد. آیا به درآمد ماهانهاش خمس تعلق مىگیرد؟ سودى که از سرمایه مخمّس او حاصل مىشود چنانچه پس از صرف در هزینههاى لازم زندگى و صرف در خیرات و صدقات، سر سال خمسى اضافه بیاید و پسانداز شود، مقدار پسانداز شده خمس دارد. بدهکاریهایى که دارد اگر در رابطه با کسب اوست از سود کم مىشود و اگر در رابطه با خرید لوازم زندگى در همان سال باشد از درآمد او کسر مىشود و اگر مربوط به سالهاى قبل باشد نمىتواند کسر کند و طلبهایى که از مردم دارد اگر وصولشدنى است باید سر سال خمسى تخمیس کند، و إلاّ هر وقت وصول شد باید خمس آن را بدهد. بنده براى خرید سیمکارت تلفن همراه پول واریز نمودهام و سال مالى بنده نیز نزدیک است، آیا براى وجه واریزى که فعلاً سیمکارت را تحویل نگرفتهام خمس تعلق مىگیرد یا نه؟ اگر از درآمد بین سال واریز شده و مبلغ مزبور به عنوان خرید بکار رفته (نه به عنوان سرمایهگذارى) و مورد نیاز و مطابق با شأن عرفى باشد، خمس ندارد. |
مقام معظم رهبرى
آیا زنى که حقوقبگیر است و از مال شوهر جدایى ندارد، باید جدا خمس بدهد یا در مازاد بر نیاز زندگى مشترک، دادن خمس کفایت مىکند؟ هر یک از زن و شوهر سال خمسى مستقلى به حسب درآمد سالانه خویش دارند و بر هر کدام واجب است که خمس باقیمانده حقوق و درآمد سالانه خود را در پایان سال خمسى خود بپردازد. اگر قبل از رسیدن سر سال خمسى، پولى را به عنوان پیشپرداخت دریافت کنیم و نیمى از کارى که باید انجام دهیم قبل از سر سال خمسى و نیمى دیگر پس از آن (در سال خمسى جدید) انجام شود، آیا پرداخت خمس کل پیشپرداخت واجب است؟ مقدارى که در مقابل آن کار انجام گرفته است، پرداخت خمس آن مقدار واجب است. حکم خمس زمینى که 20 سال قبل با قیمت پایین خریدارى شده و تاکنون ـ که قیمت آن حدود 2000 برابر شده ـ خمس آن پرداخت نشده چیست؟ خمس مبلغ پرداختى بابت قیمت زمین را ضامن است و با فرض تفاوت چشمگیر نسبت به قیمت فعلى، احوط مصالحه در مقدار تفاوت قیمت است. شخصى با سرمایهاى که خمس آن را پرداخت کرده، یک مرکز شغلى ایجاد کرده و ماهانه درآمدى دریافت مىکند. وضع شخصىاش بدین صورت است که هم خودش به دیگران بدهکار است و هم از دیگران طلبى دارد و خانه مستقل ندارد. به دیگران کمک مالى بلاعوض هم دارد. آیا به درآمد ماهانهاش خمس تعلق مىگیرد؟ سودى که از سرمایه مخمّس او حاصل مىشود چنانچه پس از صرف در هزینههاى لازم زندگى و صرف در خیرات و صدقات، سر سال خمسى اضافه بیاید و پسانداز شود، مقدار پسانداز شده خمس دارد. بدهکاریهایى که دارد اگر در رابطه با کسب اوست از سود کم مىشود و اگر در رابطه با خرید لوازم زندگى در همان سال باشد از درآمد او کسر مىشود و اگر مربوط به سالهاى قبل باشد نمىتواند کسر کند و طلبهایى که از مردم دارد اگر وصولشدنى است باید سر سال خمسى تخمیس کند، و إلاّ هر وقت وصول شد باید خمس آن را بدهد. بنده براى خرید سیمکارت تلفن همراه پول واریز نمودهام و سال مالى بنده نیز نزدیک است، آیا براى وجه واریزى که فعلاً سیمکارت را تحویل نگرفتهام خمس تعلق مىگیرد یا نه؟ اگر از درآمد بین سال واریز شده و مبلغ مزبور به عنوان خرید بکار رفته (نه به عنوان سرمایهگذارى) و مورد نیاز و مطابق با شأن عرفى باشد، خمس ندارد. آیت اللّه العظمى مکارم شیرازى
بعضى از اشخاص که از اوّل عمرشان حساب و کتابى نسبت به خمس ندارند و با همین وضع به حجّ تمتّع و عمره مفرده مىروند، حج اینها چه حکمى دارد؟ در صورتى که پول قربانى و احرام آنها از آن نباشد صحیح است و إلاّ اشکال دارد و در هر حال، گناه کرده است. علما مىگویند انسان باید حساب سال داشته باشد، اگر کسى درآمد او کمتر از مخارجش باشد باز هم واجب است حساب سال داشته باشد؟ منظور علما نیز کسى است که درآمد اضافى و پسانداز داشته باشد نه کسى که درآمد اضافى و پساندازى نداشته باشد. آیا مردم مىتوانند مالیاتى که به دولت اسلامى پرداخت مىنمایند را بابت خمس حساب نمایند؟ مالیات شبیه سایر هزینههاست و جزء هزینه سال محسوب مىشود و بابت خمس محسوب نمىشود. حقیر در خرید و فروش عمده سبزى و باربرى با یک ماشین با چند نفر شریک هستم، یکى از آنها برادرم است که در پرداخت خمس کوتاهى مىکند، موقعیّت ما هم طورى است که کنار زدن او از شراکت نه از نظر فامیلى و نه از نظر وضع شغلى در محل به صلاح ما نیست، تکلیف من چیست؟ ما به شما اجازه مىدهیم که خمس خود را بدهید و نسبت به سهم خود تصرّف کنید و سعى کنید برادرتان را نیز امر به معروف کنید. آیا لازم است که هر مقلّدى خمس اموالش را به مرجع تقلید خودش بدهد؟ اعطاى خمس به مرجع مقلّد در صورتى لازم است که معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم مىداند مصرف مىکنند و نیز در صورتى که مرجع به عنوان حکم حاکم از مقلّدین خمس را طلب کند، لازم است. در غیر این دو صورت مىتوان به نظر مجتهدین دیگر مصرف کرد. اگر میّتى مدیون باشد و خمس نیز بدهکار باشد و ترکه، وافى به هر دو نباشد، ورثه کدام را مقدّم کنند؟ هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست، احتیاط آن است که آن مال را میان هر دو طلبکار تقسیم کنند. کسى که حساب سالانه جهت تعیین خمس قرار داده باشد و به منازل کسانى که وجوه شرعى خود را نمىپردازند به میهمانى برود و از غذاى آنها استفاده کند یا با آب منزل آنها وضو بگیرد و در منزل آنها نماز به جا آورد، چه صورتى دارد؟ هرگاه یقین داشته باشد که مال خمس در آن خانه یا غذا وجود دارد، تصرّف در آن جایز نیست؛ مگر اینکه از حاکم شرع اجازه بگیرد. آیا کسى که در خانه پدرى زندگى مىکند باید خمس بدهد؟ اگر درآمد اضافى دارد باید خمس بدهد. آیت اللّه سیستانى
مقدارى دیسکهاى مذهبى براى فروش تهیه کردهام و چند روزى است که به سال خمسى رسیدهام، با توجه به اینکه هیچ یک از این دیسکها را نتوانستهام بفروشم و سودى به دست نیاوردهام آیا باید خمس این دیسکها را پرداخت کنم؟ باید خمس آنها را پرداخت کنید. آیا هزینه ثبتنام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد؟ اگر حج بر او مستقر نبوده خمس دارد.
|
کسى که حساب سالانه جهت تعیین خمس قرار داده باشد و به منازل کسانى که وجوه شرعى خود را نمىپردازند به میهمانى برود و از غذاى آنها استفاده کند یا با آب منزل آنها وضو بگیرد و در منزل آنها نماز به جا آورد، چه صورتى دارد؟
هرگاه یقین داشته باشد که مال خمس در آن خانه یا غذا وجود دارد، تصرّف در آن جایز نیست؛ مگر اینکه از حاکم شرع اجازه بگیرد.
آیا کسى که در خانه پدرى زندگى مىکند باید خمس بدهد؟
اگر درآمد اضافى دارد باید خمس بدهد.
مقدارى دیسکهاى مذهبى براى فروش تهیه کردهام و چند روزى است که به سال خمسى رسیدهام، با توجه به اینکه هیچ یک از این دیسکها را نتوانستهام بفروشم و سودى به دست نیاوردهام آیا باید خمس این دیسکها را پرداخت کنم؟
باید خمس آنها را پرداخت کنید.
آیا هزینه ثبتنام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد؟
اگر حج بر او مستقر نبوده خمس دارد.
به جهاز دختر خمس تعلق مىگیرد؟
اگر به مقدار متعارف باشد تخمیس آن لازم نیست.
اگر وسیلهاى هم براى کار و هم براى استفاده شخصى تهیه نماید؛ مانند موبایل یا ماشین، آیا به آن خمس تعلق مىگیرد؟ اگر وسیله را جهت شغل خود تهیه نمود لیکن استفاده شخصى نیز از آن نمود حکم خمس چیست؟
در فرض اوّل خمس واجب نیست و در فرض دوم واجب است.
پولى که براى ازدواج و خرید مسکن مورد نیاز کنار گذاشته مىشود، آیا خمس دارد؟
بله خمس دارد.
شخصى منزلى را به مبلغ 10 میلیون خرید، پس از استفاده، 3 سال بعد به چند برابر آن مبلغ فروخت و اکنون دنبال منزل دیگرى است، اگر چنانچه سال خمسى سر رسید و هنوز منزلى پیدا نکرده است، در مورد خمس اصل پول و افزایش آن چه تکلیفى دارد؟
فقط خمس افزایش را باید بدهد.
آیا دیه خمس دارد یا خیر؟
خمس ندارد.
آیا هدیه و کادوهایى را که براى عروس مىخرند و از یکسال رد مىشود خمس به آن تعلق مىگیرد؟
اگر در سال اوّل از آن استفاده نشود خمس دارد.
به مبلغى که به عنوان رهن که در اجاره مغازه و یا منزل سپرده مىشود خمس تعلق مىگیرد؟
هر گاه آن مبلغ را پس بگیرد، خمس دارد.
آیت اللّه العظمى بهجت
اگر کسى با پول خمس داده نشده، لباس خریدارى کند و در آن نماز بخواند، حکم آن چیست؟
اگر از عین پولى که خمس آن را نداده لباس بخرد تا زمانى که از پول دیگرى خمس آن را نداده، نماز خواندن در آن لباس حرام و بنابر احتیاط باطل است.
شخصى داراى دو نوع پول است، یکى پولى که خمس آن را قبلاً پرداخته یا خمس به آن تعلّق نمىگیرد و دیگرى پولى که از درآمد سال او است. اگر این پولها با هم مخلوط شوند، آیا مىتواند با نیّت، یکى از آنها را مشخص کند؟ مثلاً از پولى که درآمد سال او است در مؤونه و مخارج زندگى صرف کند تا پول مُخَمّس براى او باقى بماند. اگر پولهاى مذکور در بانک باشد چهطور؟
مانعى ندارد.
رفتن به منزل افرادى که انسان علم دارد خمس اموال خود را نپرداختهاند، چه حکمى دارد؟
تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارد، تصرف در آنها مانعى ندارد.
چیزى را که انسان نمىداند به آن خمس تعلّق گرفته یا نه و یا نمىداند خمس آن را داده است یا نه، آیا خمس دارد؟
صورت اوّل خمس ندارد و در صورت دوم که تعلّق خمس به آن یقینى است، باید خمس بدهد.
وظیفه زن و فرزند کسانى که خمس بدهکارند و پرداخت نمىکنند در مصرف اموال و غذاها چیست؟
تا علم به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارند، تصرف در آنها مانعى ندارد.
آیا از پول خمس و سهم امام مىتوان در توسعه مسجد استفاده نمود یا خیر؟
از سهم سادات براى مسجد نمىشود استفاده کرد، سهم امام هم نیاز به اجازه دارد.
آیا در پرداخت سهم سادات اجازه مجتهد شرط است؟
احتیاطا در سهم سادات، اجازه لازم است.
آیا جایز است سال خمسى را براى فرار از پرداخت خمس تغییر داد؟ مثلاً فردى قرار است دو روز پیش از سال خمسى پولى به دستش برسد، سال خمسى را به ده روز جلوتر تغییر مىدهد تا آن پول از درآمد سال آیندهاش باشد.
جایز است؛ زیرا تأخیر خمس هر چیزى تا سر سال، مبتنى بر ارفاق و سهولت در کار است.
آیا انسان مىتواند قبل از فرا رسیدن سال خمسى براى فرار از خمس، مازاد درآمد خود را براى خرید قالى، یخچال، تلویزیون و سایر لوازم زندگى مصرف کند؟
مانعى ندارد.
مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتى باید دوبار خمس آن را پرداخت؟
اوّل خمس سبب حلیت را مىدهد و اگر زاید بر مؤونه بوده، باز خمس دیگرى را مىدهد.
کسى که چند ماه از سال در شهر و چند ماه دیگر را در روستا زندگى مىکند، اگر یک خانه در شهر و خانهاى دیگر در روستا بخرد، آیا به آنها خمس تعلق مىگیرد؟
خیر، تعلق نمىگیرد.
